Soorten messen
Het
mes is voor de buitensporter een van de belangrijkste benodigdheden
en voor hikers is het zelfs een onmisbaar gereedschap. Afhankelijk
van het soort mes kan je er een appel mee schillen, een blik openen,
een noodbivak construeren en nog ontelbaar veel andere taken mee
verrichten. Hieronder bespreek ik de verschillende soorten messen die
voor hikers en andere buitensporters nuttig kunnen zijn.
Het
overzicht is verdeeld in:
De
Zwitserse zakmessen
De
alom bekende maar o zo handige zakmesjes, het ideale mesje om altijd
in je broek- of rugzak bij te hebben. Voor hikers vooral erg nuttig
omdat je in een klein, en licht pakketje veel gereedschappen vindt.
Mijn ervaring is dat de modellen met een houtzaagje en de
basisgereedschappen (groot lemmet, klein lemmet, blikopener met
schroevendraaier, flessenopener, kurkentrekker, priem) de beste keus
zijn voor hikers. De grootste en dikste modellen zijn gewoon niet zo
handig in het gebruik. De prijzen lopen van ongeveer 10 Euro (voor de
echte basisversies) tot 100 Euro en meer voor de (te) dikke
modellen.. Iets waarmee je wel rekening moet houden is dat de
kleinere messen meestal alleen veerdruk gebruiken als vergrendeling
van het lemmet. Gebruik deze messen dus echt alleen om te snijden en
niet om te wrikken, de kans is anders groot dat je je vingers bezeerd
als het lemmet plotseling dichtklapt. De grotere modellen hebben
tegenwoordig een stevige vergrendeling op het grote lemmet (vaak een
schuifpal). De bekendste merken zijn Victorinox en Wenger, de
goedkopere replica's zijn niet echt aan te raden omdat ze van
minderwaardig staal zijn gemaakt en snel stukgaan.
De
alom bekende maar o zo handige zakmesjes, het ideale mesje om altijd
in je broek- of rugzak bij te hebben. Voor hikers vooral erg nuttig
omdat je in een klein, en licht pakketje veel gereedschappen vindt.
Mijn ervaring is dat de modellen met een houtzaagje en de
basisgereedschappen (groot lemmet, klein lemmet, blikopener met
schroevendraaier, flessenopener, kurkentrekker, priem) de beste keus
zijn voor hikers. De grootste en dikste modellen zijn gewoon niet zo
handig in het gebruik. De prijzen lopen van ongeveer 10 Euro (voor de
echte basisversies) tot 100 Euro en meer voor de (te) dikke
modellen.. Iets waarmee je wel rekening moet houden is dat de
kleinere messen meestal alleen veerdruk gebruiken als vergrendeling
van het lemmet. Gebruik deze messen dus echt alleen om te snijden en
niet om te wrikken, de kans is anders groot dat je je vingers bezeerd
als het lemmet plotseling dichtklapt. De grotere modellen hebben
tegenwoordig een stevige vergrendeling op het grote lemmet (vaak een
schuifpal). De bekendste merken zijn Victorinox en Wenger, de
goedkopere replica's zijn niet echt aan te raden omdat ze van
minderwaardig staal zijn gemaakt en snel stukgaan.
Vouwmessen
Dit
zijn messen waarbij het lemmet in gesloten positie in het heft valt,
waardoor ze makkelijker te dragen zijn. In tegenstelling tot de
Zwitserse zakmessen zijn deze messen ook geschikt voor wat zwaarder
werk. De meeste outdoormodellen hebben maar een lemmet, in enkele
gevallen twee of drie. Voor kwalitatief goede vouwmessen moet je
rekenen op een prijsvork van 5 Euro (voor het kleinste Opinelmodel)
tot wel 350 Euro (voor een handgemaakte Sebenza van Chris Reeve).
Als je een vouwmes gaat kopen, heb je verschillende keuzes. Koop je een tweehandsmes of een eenhandsmes. Voor bergbeklimmen raad ik een eenhandsmes aan. Dit betekent dat je het lemmet kan openen met slechts een hand. (voor de linkshandigen onder jullie, in de winkel wel even controleren of je het mes makkelijk kan openen). Deze messen hebben of duimstutjes, of een rond of ovaal gat in het lemmet, waardoor je het met je duim open kan duwen. Dit betekent dat je maar een hand vrij moet hebben om je mes te kunnen openen, wel zo handig als je aan een bergwand hangt. Eenhandsmessen hebben meestal ook een kledingclip, waardoor je het mes gemakkelijk aan je broekzak kan clippen, aan je riem, of aan je klimharnas. Op deze manieren bevestigd kan je er onmiddellijk bij in geval van nood (bv. bungelend in een verstrikt touw, met je andere hand aan een handsteun). Tweehandsmessen draag je meestal in je broekzak of in een riemtasje. Deze messen zijn voor hikers vaak even handig.
Dit
zijn messen waarbij het lemmet in gesloten positie in het heft valt,
waardoor ze makkelijker te dragen zijn. In tegenstelling tot de
Zwitserse zakmessen zijn deze messen ook geschikt voor wat zwaarder
werk. De meeste outdoormodellen hebben maar een lemmet, in enkele
gevallen twee of drie. Voor kwalitatief goede vouwmessen moet je
rekenen op een prijsvork van 5 Euro (voor het kleinste Opinelmodel)
tot wel 350 Euro (voor een handgemaakte Sebenza van Chris Reeve).Als je een vouwmes gaat kopen, heb je verschillende keuzes. Koop je een tweehandsmes of een eenhandsmes. Voor bergbeklimmen raad ik een eenhandsmes aan. Dit betekent dat je het lemmet kan openen met slechts een hand. (voor de linkshandigen onder jullie, in de winkel wel even controleren of je het mes makkelijk kan openen). Deze messen hebben of duimstutjes, of een rond of ovaal gat in het lemmet, waardoor je het met je duim open kan duwen. Dit betekent dat je maar een hand vrij moet hebben om je mes te kunnen openen, wel zo handig als je aan een bergwand hangt. Eenhandsmessen hebben meestal ook een kledingclip, waardoor je het mes gemakkelijk aan je broekzak kan clippen, aan je riem, of aan je klimharnas. Op deze manieren bevestigd kan je er onmiddellijk bij in geval van nood (bv. bungelend in een verstrikt touw, met je andere hand aan een handsteun). Tweehandsmessen draag je meestal in je broekzak of in een riemtasje. Deze messen zijn voor hikers vaak even handig.
De
zwakke plek bij vouwmessen ligt in het scharnierpunt. Daarom zijn ze
eigenlijk alleen geschikt als snijmes, niet om mee te wrikken., In de
winkel is het dan ook aangeraden om het te openen en eens aan het
lemmet te trekken en te duwen, zowel naar boven en beneden als naar
links en rechts. Als je ziet en voelt dat het lemmet teveel wiebelt,
kan je het beter niet kopen.
Een tweede ding waar je goed naar moet kijken is de vergrendeling van het lemmet. Sommige vouwmessen gebruiken alleen veerdruk om het lemmet vast te houden. Als je dan aan het snijden bent, kan het gebeuren dat het lemmet op je vingers dichtklapt. De meeste moderne modellen hebben dan ook een vergrendeling van het lemmet. Dit is meestal een veer die het lemmet aan de onderkant of bovenkant vastzet. Het franse merk Opinel daarentegen gebruikt een simpele, maar uiterst effectieve draairing. Meer uitleg over waar je op moet letten bij een vergrendeling en de verschillende soorten vergrendelingen vind je HIER.
Een tweede ding waar je goed naar moet kijken is de vergrendeling van het lemmet. Sommige vouwmessen gebruiken alleen veerdruk om het lemmet vast te houden. Als je dan aan het snijden bent, kan het gebeuren dat het lemmet op je vingers dichtklapt. De meeste moderne modellen hebben dan ook een vergrendeling van het lemmet. Dit is meestal een veer die het lemmet aan de onderkant of bovenkant vastzet. Het franse merk Opinel daarentegen gebruikt een simpele, maar uiterst effectieve draairing. Meer uitleg over waar je op moet letten bij een vergrendeling en de verschillende soorten vergrendelingen vind je HIER.
Vaste
messen
Vaste
messen zijn messen waarvan het lemmet en de greep aan elkaar zijn
vastgemaakt. Je draagt ze in een schede in je broekzak, aan je riem,
rond je nek of bevestigd aan je uitrusting. Het voordeel van een vast
mes is dat je er ook mee kan wrikken, kappen en dat het steviger is
dan een vouwmes. Hierdoor zijn ze uitermate geschikt voor harder
gebruik, zoals takken afhakken, kuiltjes graven, noodbivakken bouwen.
Er zijn verschillende soorten vaste messen: jachtmessen, dolken,
nekmessen, en overlevingsmessen. Bij de grotere vaste messen
(lemmetlengte vanaf 10 cm) waarmee ook gehakt en gewrikt wordt, is
het erg belangrijk dat de verbinding tussen lemmet en greep erg
stevig is. Mijn voorkeur gaat uit naar messen met een doorlopende
angel (het uitstekende stuk aan het lemmet waar omheen de greep zit)
of messen uit een stuk, met opgezette greepplaten.
Vaste
messen zijn messen waarvan het lemmet en de greep aan elkaar zijn
vastgemaakt. Je draagt ze in een schede in je broekzak, aan je riem,
rond je nek of bevestigd aan je uitrusting. Het voordeel van een vast
mes is dat je er ook mee kan wrikken, kappen en dat het steviger is
dan een vouwmes. Hierdoor zijn ze uitermate geschikt voor harder
gebruik, zoals takken afhakken, kuiltjes graven, noodbivakken bouwen.
Er zijn verschillende soorten vaste messen: jachtmessen, dolken,
nekmessen, en overlevingsmessen. Bij de grotere vaste messen
(lemmetlengte vanaf 10 cm) waarmee ook gehakt en gewrikt wordt, is
het erg belangrijk dat de verbinding tussen lemmet en greep erg
stevig is. Mijn voorkeur gaat uit naar messen met een doorlopende
angel (het uitstekende stuk aan het lemmet waar omheen de greep zit)
of messen uit een stuk, met opgezette greepplaten.
Gereedschapsmessen
Gereedschapsmessen worden voor andere zaken gebruikt dan alleen snijden. Zij zijn voor een bepaald doel (bijvoorbeeld jachtmessen) of juist voor meerdere doelen (multi-tools). Hieronder enkele voorbeelden:
Gereedschapsmessen worden voor andere zaken gebruikt dan alleen snijden. Zij zijn voor een bepaald doel (bijvoorbeeld jachtmessen) of juist voor meerdere doelen (multi-tools). Hieronder enkele voorbeelden:
Jachtmessen
Deze vaststaande messen worden gebruikt om de gevangen prooi te slachten en te villen. De lengte van het lemmet ligt tussen 5 en maximaal 19 cm. De meeste jachtmessen hebben een lemmet met een zgn. "drop point", dit betekent dat de punt van het mes is afgerond en dat deze punt lager ligt dan de bovenkant van het handvat. Dit zorgt ervoor dat de punt van het mes de ingewanden niet raakt, als je een beest aan het villen bent en je de huid opensnijdt met het snijvlak naar beneden toe gericht. Als de punt van een mes wel de ingewanden raakt, besmet je al het vlees met de zure sappen uit de buikholte. Alhoewel deze messen specifiek voor de jacht zijn ontworpen, bieden ze de hiker een goed allround mes. Let erop dat het handvat groot genoeg is voor je hand, en dat het comfortabel is. De schede moet het mes goed vasthouden en voldoende stevig zijn.
Deze vaststaande messen worden gebruikt om de gevangen prooi te slachten en te villen. De lengte van het lemmet ligt tussen 5 en maximaal 19 cm. De meeste jachtmessen hebben een lemmet met een zgn. "drop point", dit betekent dat de punt van het mes is afgerond en dat deze punt lager ligt dan de bovenkant van het handvat. Dit zorgt ervoor dat de punt van het mes de ingewanden niet raakt, als je een beest aan het villen bent en je de huid opensnijdt met het snijvlak naar beneden toe gericht. Als de punt van een mes wel de ingewanden raakt, besmet je al het vlees met de zure sappen uit de buikholte. Alhoewel deze messen specifiek voor de jacht zijn ontworpen, bieden ze de hiker een goed allround mes. Let erop dat het handvat groot genoeg is voor je hand, en dat het comfortabel is. De schede moet het mes goed vasthouden en voldoende stevig zijn.
Dolken
Dit zijn vaste messen met twee snijkanten en waarvan de punt in het verlengde ligt van het midden van het handvat. Dolken zijn alleen ontworpen om te steken en zijn daardoor niet geschikt voor outdoorgebruik
Dit zijn vaste messen met twee snijkanten en waarvan de punt in het verlengde ligt van het midden van het handvat. Dolken zijn alleen ontworpen om te steken en zijn daardoor niet geschikt voor outdoorgebruik
Overlevingsmessen
(met holle handvatten)
Dit zijn messen die speciaal ontworpen zijn om het overleven in afgelegen gebieden makkelijker te maken. Je moet ermee kunnen snijden, hakken, zelfs graven. Iedereen denkt hierbij aan de bekende "Rambomessen". Wat deze messen speciaal maakt is hun holle handvat waarin je verschillende overlevingstoebehoren kan opbergen. Helaas is dat holle handvat de zwakke plek, omdat het meestal door een schroef aan het lemmet is bevestigd. Bij hakken en wrikken breekt het handvat dan ook vaak af. Alleen de modellen waarvan het holle handvat en het lemmet uit een stuk zijn gemaakt, zijn stevig genoeg voor het harde werk. Het andere nadeel van een hol handvat met daarin je extra uitrusting is dat als je je mes verliest je ook je overlevingspakketje kwijt bent. De veiliger en handigere methode is om je overlevingstoebehoren in een zakje aan je schede te bewaren.
Dit zijn messen die speciaal ontworpen zijn om het overleven in afgelegen gebieden makkelijker te maken. Je moet ermee kunnen snijden, hakken, zelfs graven. Iedereen denkt hierbij aan de bekende "Rambomessen". Wat deze messen speciaal maakt is hun holle handvat waarin je verschillende overlevingstoebehoren kan opbergen. Helaas is dat holle handvat de zwakke plek, omdat het meestal door een schroef aan het lemmet is bevestigd. Bij hakken en wrikken breekt het handvat dan ook vaak af. Alleen de modellen waarvan het holle handvat en het lemmet uit een stuk zijn gemaakt, zijn stevig genoeg voor het harde werk. Het andere nadeel van een hol handvat met daarin je extra uitrusting is dat als je je mes verliest je ook je overlevingspakketje kwijt bent. De veiliger en handigere methode is om je overlevingstoebehoren in een zakje aan je schede te bewaren.
Overlevingsmessen
(met een gewoon handvat)
De beste overlevingsmessen zijn vaste messen met een lemmetlengte van 15-20 cm, niet zwaarder dan 350 gram. Het mes is dan groot genoeg om een bivak te maken, een beest te slachten, hout te kappen, etc., zonder dat het zo groot en zwaar is dat je het niet makkelijk draagt en gebruikt. De schede kan het best van kunstof zijn (kydex, lexaan, concealex) met voldoende bevestigingsmogelijkheden en een positieve sluiting om te voorkomen dat je je mes verliest.
De beste overlevingsmessen zijn vaste messen met een lemmetlengte van 15-20 cm, niet zwaarder dan 350 gram. Het mes is dan groot genoeg om een bivak te maken, een beest te slachten, hout te kappen, etc., zonder dat het zo groot en zwaar is dat je het niet makkelijk draagt en gebruikt. De schede kan het best van kunstof zijn (kydex, lexaan, concealex) met voldoende bevestigingsmogelijkheden en een positieve sluiting om te voorkomen dat je je mes verliest.
Nekmessen
Dit zijn kleine vaste mesjes die je draagt aan een touwtje of kettinkje om je nek. Ze zijn snel te trekken, licht van gewicht en erg handig bij actieve buitensporten. Het mesje is meestal niet groter dan 15 cm in totaal, met een lemmet van ongeveer 5 cm. De schede moet uit kunststof zijn en het mesje vasthouden. Een klein rukje of een duwtje van je duim tegen de schede moeten het mesje loslaten. De veiligste bevestigingsmethode is een beatchain (zo'n koordje met kleine kogeltjes), als je verstrikt raakt met je nek, kan je dit koordje makkelijk kapot trekken.
Dit zijn kleine vaste mesjes die je draagt aan een touwtje of kettinkje om je nek. Ze zijn snel te trekken, licht van gewicht en erg handig bij actieve buitensporten. Het mesje is meestal niet groter dan 15 cm in totaal, met een lemmet van ongeveer 5 cm. De schede moet uit kunststof zijn en het mesje vasthouden. Een klein rukje of een duwtje van je duim tegen de schede moeten het mesje loslaten. De veiligste bevestigingsmethode is een beatchain (zo'n koordje met kleine kogeltjes), als je verstrikt raakt met je nek, kan je dit koordje makkelijk kapot trekken.