Multi-tools
Lang
geleden, rond 1975 om precies te zijn, was er een Amerikaanse student
die dat geen doet wat veel Amerikaanse jongeren van nu ook doen: het
bekende rondje Europa. Tijdens deze trip kwam deze student er al snel
achter dat zijn mes niet altijd uitkomst bood voor de problemen die
hij onderweg tegenkwam (lekkende kranen, kapotte rugzak, loszittende
pangrepen, etc.). Daarom besloot hij na thuiskomst zijn mes maar eens
goed onder handen te nemen. Hij nam zijn mes samen met enkele stukken
metaal, enkele schroevendraaiers en een nijptang en gaan aan het
knutselen. Ruime tijd later, zeg maar 1999, zijn er duizenden
(misschien zelfs wel miljoenen?) mensen die die student bijzonder
dankbaar zijn en zijn naam aan hun riem dragen. Zijn naam is namelijk
Tim Leatherman.
Inmiddels
heeft echter ook de concurrentie niet stilgestaan en zijn er van
bijna alle grote mesmerken ook multi-tools te verkrijgen. Multi-tools
in alle maten, soorten, gewichten en voor de meest uiteenlopende
toepassingen.
Op
de eerste en originele Leathermans is inmiddels al één zeer
belangrijke verbetering toegepast door de meeste fabrikanten: je
hoeft niet persé de tang te openen om bij de andere gereedschappen
te kunnen. Daarnaast heeft elke fabrikant wel zo zijn eigen
ingenieuze vondsten in de multi-tools van zijn eigen merk ingebouwd.
Zo staat bijvoorbeeld de Swiss Tool van Victorinox er om bekend dat
elk stuk gereedschap zijn eigen veer heeft en dus zal het dus bijna
nooit voorkomen dat het mes of een schroevendraaier ongewenst
opengaat terwijl je een ander stuk gereedschap gebruikt.
Er
zijn in de ogen van een leek haast geen verschillen te zien in de
multi-tools van de verschillende merken. Toch is het handig om je
goed te oriënteren als je op het punt staat om een dergelijk (vaak
duur) stukje gereedschap aan te schaffen.
Kiezen van een multi-tool
Als
je op het punt staat om een multi-tool te kopen, dan sta je als leek
meestal versteld van het grote aantal verschillende multi-tools dat
er op de markt is. Een overzicht geven van alle multi-tools lijkt mij
dan ook niet handig, zeker niet omdat de markt zo snel verandert dat
het bijhouden van een dergelijk overzicht haast ondoenlijk is. Om je
echter toch van dienst te zijn bij de aanschaf van een multi-tool
volgen hier enkele zaken waar je op moet letten als je hebt besloten
dat je voortaan een multi-tool aan je broekriem wilt hebben hangen.
Dit
overzicht is ingedeeld in de volgende kenmerken of aandachtsgebieden:
Waar
wil je de multi-tool voor gebruiken?
Zoals al eerder gezegd zijn er multi-tools voor zo'n beetje elke bezigheid die je kunt verzinnen. Van vissen tot fietsen: er is een speciale multi-tool juist voor die bezigheid. Zo heb je speciale tools voor vissers die zijn voorzien van angelverwijderaars en vlieghaakhouders, maar daarnaast ook tools voor de mountainbikers die meer brood zien in een steeksleuteltje 10 en 13 en een mechaniek om hun ketting in te korten. Kijk dus altijd eerst waar je de multi-tool voor wilt gebruiken en ga vervolgens op zoek naar een tool die aan die wensen kan voldoen. Elke grote buitensportzaak heeft tegenwoordig wel een folderrek waar je de verschillende merken in terug kunt vinden.
Zoals al eerder gezegd zijn er multi-tools voor zo'n beetje elke bezigheid die je kunt verzinnen. Van vissen tot fietsen: er is een speciale multi-tool juist voor die bezigheid. Zo heb je speciale tools voor vissers die zijn voorzien van angelverwijderaars en vlieghaakhouders, maar daarnaast ook tools voor de mountainbikers die meer brood zien in een steeksleuteltje 10 en 13 en een mechaniek om hun ketting in te korten. Kijk dus altijd eerst waar je de multi-tool voor wilt gebruiken en ga vervolgens op zoek naar een tool die aan die wensen kan voldoen. Elke grote buitensportzaak heeft tegenwoordig wel een folderrek waar je de verschillende merken in terug kunt vinden.
Hoe
lang moet hij mee gaan?
Dit klinkt wellicht wat vreemd, maar is zeker zo belangrijk. Je zult al snel zeggen dat je multi-tool eeuwig mee moet gaan, ongeacht hoe je 'm gebruikt. Er zijn echter tools op je multi-tool die je juist heel vaak zult gebruiken en die dus extra aandacht vragen. Ben jij bijvoorbeeld van plan om vooral het mes te gebruiken, neem dan een multi-tool dat is voorzien van een eersteklas kwaliteit mes en van een merk dat bekend staat om zijn uitstekende messen. Is het echter veel belangrijker dat het kleine schroevendraaiertje eeuwig mee moet gaan omdat je elke week je zonnebril moet bijstellen, neem dan vooral geen genoegen met een mes waarvan de garantie-termijn binnen een jaar verloopt. Er zijn overigens merken die levenslang garantie geven of zelfs zonder probleem je multi-tool innemen en gerepareerd weer terugzenden.
Dit klinkt wellicht wat vreemd, maar is zeker zo belangrijk. Je zult al snel zeggen dat je multi-tool eeuwig mee moet gaan, ongeacht hoe je 'm gebruikt. Er zijn echter tools op je multi-tool die je juist heel vaak zult gebruiken en die dus extra aandacht vragen. Ben jij bijvoorbeeld van plan om vooral het mes te gebruiken, neem dan een multi-tool dat is voorzien van een eersteklas kwaliteit mes en van een merk dat bekend staat om zijn uitstekende messen. Is het echter veel belangrijker dat het kleine schroevendraaiertje eeuwig mee moet gaan omdat je elke week je zonnebril moet bijstellen, neem dan vooral geen genoegen met een mes waarvan de garantie-termijn binnen een jaar verloopt. Er zijn overigens merken die levenslang garantie geven of zelfs zonder probleem je multi-tool innemen en gerepareerd weer terugzenden.
Hoe
'ligt' hij in de hand? (gemak, gewicht, etc.)
Als je van plan bent om je multi-tool veel te gebruiken, dan is het wel zo handig dat hij goed in de hand ligt. Zo zijn er bijvoorbeeld multi-tools die pijn doen aan je handen, zodra je de tang met wat meer kracht wil dichtknijpen. Ook zijn er multi-tools waarvan je eerst de tang moet openen voordat je bij de andere tools kunt. Dit heeft vaak als nadeel dat je bijna nooit plat kunt snijden, simpelweg omdat er altijd een heft van de nijptang in de weg zit. Neem dus nooit genoegen met een tool dat je alleen achter het glas van de vitrine hebt gezien, maar vraag altijd of je er enkelen even mag vasthouden. Op die manier kun je ook meteen het gewicht voelen (dit kan variëren van bijvoorbeeld zo'n 50 gram voor de Leatherman Micra tot zo'n 280 gram voor de Wengergrip).
Als je van plan bent om je multi-tool veel te gebruiken, dan is het wel zo handig dat hij goed in de hand ligt. Zo zijn er bijvoorbeeld multi-tools die pijn doen aan je handen, zodra je de tang met wat meer kracht wil dichtknijpen. Ook zijn er multi-tools waarvan je eerst de tang moet openen voordat je bij de andere tools kunt. Dit heeft vaak als nadeel dat je bijna nooit plat kunt snijden, simpelweg omdat er altijd een heft van de nijptang in de weg zit. Neem dus nooit genoegen met een tool dat je alleen achter het glas van de vitrine hebt gezien, maar vraag altijd of je er enkelen even mag vasthouden. Op die manier kun je ook meteen het gewicht voelen (dit kan variëren van bijvoorbeeld zo'n 50 gram voor de Leatherman Micra tot zo'n 280 gram voor de Wengergrip).
Hoe
is hij afgewerkt? (ontwerp, veiligheid, etc.)
Als je multi-tool alleen uit het hoesje komt als je 'in the middle of nowhere' bent, dan lijkt het ontwerp je wellicht niet het meest belangrijke van een multi-tool. Maar bij ontwerp moet je bijvoorbeeld ook kijken of er beveiligingen zitten op zaken als de schroevendraaiers of het mes. Het zal niet de eerste keer zijn dat je een flinke snee in je vingers oploopt, simpelweg omdat het mes bij een tikkie te veel kracht gewoon weer dichtklapt. Lang niet alle multi-tools zijn voorzien van een dergelijke beveiliging, dus het is zeker de moeite waard om hier je keus op te baseren als je verwacht vaak met behoorlijke kracht de schroevendraaiers of het mes te moeten gebruiken. Een andere zaak die komt kijken bij ontwerp is bijvoorbeeld de afwerking. Als je bij aankoop al speling op de tang of één van de andere tools kunt voelen, dan kun je er vergif op innemen dat je binnen de kortste keren terug naar de winkel moet met een kapotte multi-tool.
Als je multi-tool alleen uit het hoesje komt als je 'in the middle of nowhere' bent, dan lijkt het ontwerp je wellicht niet het meest belangrijke van een multi-tool. Maar bij ontwerp moet je bijvoorbeeld ook kijken of er beveiligingen zitten op zaken als de schroevendraaiers of het mes. Het zal niet de eerste keer zijn dat je een flinke snee in je vingers oploopt, simpelweg omdat het mes bij een tikkie te veel kracht gewoon weer dichtklapt. Lang niet alle multi-tools zijn voorzien van een dergelijke beveiliging, dus het is zeker de moeite waard om hier je keus op te baseren als je verwacht vaak met behoorlijke kracht de schroevendraaiers of het mes te moeten gebruiken. Een andere zaak die komt kijken bij ontwerp is bijvoorbeeld de afwerking. Als je bij aankoop al speling op de tang of één van de andere tools kunt voelen, dan kun je er vergif op innemen dat je binnen de kortste keren terug naar de winkel moet met een kapotte multi-tool.
Welke
accessoires krijg je erbij?
Met alleen een multi-tool ben je er uiteraard nog niet. Je hebt tegenwoordig voor bijna alle multi-tools wel een bijbehorend riemhoesje. Die zijn er dan weer in verschillende modellen (bijvoorbeeld voor aan de riem met tevens plaats voor een mini Mag-lite). Kijk altijd welke accessoires je bij je tool krijgt tijdens aankoop en welke je los kunt kopen. Als schroevendraaiers bijvoorbeeld heel belangrijk zijn, dan is het handig als je een nieuw bitsetje kunt kopen met nieuwe (of juist meer verschillende) bits.
Met alleen een multi-tool ben je er uiteraard nog niet. Je hebt tegenwoordig voor bijna alle multi-tools wel een bijbehorend riemhoesje. Die zijn er dan weer in verschillende modellen (bijvoorbeeld voor aan de riem met tevens plaats voor een mini Mag-lite). Kijk altijd welke accessoires je bij je tool krijgt tijdens aankoop en welke je los kunt kopen. Als schroevendraaiers bijvoorbeeld heel belangrijk zijn, dan is het handig als je een nieuw bitsetje kunt kopen met nieuwe (of juist meer verschillende) bits.
En
uiteindelijk uiteraard: wat is de prijs?
Het klinkt als een dooddoener, maar de prijs is minstens zo belangrijk als de voorgaande punten. Weeg dus altijd af of je bereid bent om zoveel geld neer te tellen voor een stuk gereedschap. Kijk daarnaast ook altijd in verschillende winkels of op Internet of je de multi-tool die je uiteindelijk wilt, niet ergens anders goedkoper kunt kopen. Dit kan soms een verschil van enkele tientallen Euros opleveren.
Het klinkt als een dooddoener, maar de prijs is minstens zo belangrijk als de voorgaande punten. Weeg dus altijd af of je bereid bent om zoveel geld neer te tellen voor een stuk gereedschap. Kijk daarnaast ook altijd in verschillende winkels of op Internet of je de multi-tool die je uiteindelijk wilt, niet ergens anders goedkoper kunt kopen. Dit kan soms een verschil van enkele tientallen Euros opleveren.
