Wekken / Benodigdheden


wekken

Wat heb je nodig om te wecken.
  • Inmaakglazen met bijpassende deksels
  • inmaakringen / wekringen
  • klemmen
  • inmaakketel of grote pan
  • bodemrooster of een doek
  • thermometer


    Het voordeel van de nieuwere glazen is dat ze stapelbaar zijn omdat de klemmen niet over het hele glas liggen.


    Controleer altijd voor je gaat wekken of de deksel en de rand van het wekglas gaaf zijn. Als er een hoekje uit is, hoe klein ook, zal het glas niet hermetisch af kunnen sluiten!

    Hoe groter de wekketel hoe meer glazen er in kunnen. Vooral bij groentes die lang moeten koken is zo'n grote ketel aan te bevelen. Heb je maar 1 of 2 glazen om te wecken dan kan het ook in een grote (soep)pan.
    Op de bodem van de wekketel kan een rooster, of bij gebrek hieraan een handdoek, geplaatst worden zodat de glazen niet direct op de bodem staan. 

    Een thermometer is onmisbaar bij producten die op 90 graden worden ingemaakt.

    Er zijn ook wek-vultrechters en glastangen (om de hete glazen uit het water te tillen) te koop, maar die zijn niet absoluut noodzakelijk.

    Wat gebeurt er tijdens het wekken.

    Het normale, natuurlijke bederf van fruit, groente en vlees wordt veroorzaakt door micro-organismen die in de voedingsmiddelen en ook in de lucht aanwezig zijn. Bij het inmaken worden nu door verhitting al deze micro-organismen gedood die zich in de lucht en in het met deksel, inmaakring en veerklem toegespannen glas bevinden.
    Bij deze verhitting ontstaat in het inmaakglas een overdruk, waarbij warme lucht, stoom en af en toe ook iets vloeistof tussen inmaakring en glasrand uit het inmaakglas worden geduwd. Deksel en inmaakring, op het glas vastgehouden door de kracht van de klemmen, functioneren daarbij als een overdrukventiel, d.w.z. zij laten stoom en eventueel vloeistof uit het binnenste van het glas ontwijken, maar van buiten laten zij geen lucht en geen kookwater in het glas. Door het afkoelen na het proces ontstaat er in het glas een onderdruk (een vacuüm), en perst de normale druk van de buitenlucht met grote kracht het deksel op de glasrand, resp. de daartussenliggende inmaakring, en maakt zo een vaste en langdurige sluiting  van het glas mogelijk.

    De klemmen zijn nu overbodig en moeten nà het afkoelen beslist verwijderd worden.

    Het glas gaat open als je de inmaakring zo ver aan het lipje naar buiten trekt, dat de buitenlucht met het bekende sisgeluid in het binnenste van het glas komt en de daar aanwezige onderdruk opheft.

    Als het glas ongewenst open gaat.

    Dit kan twee oorzaken hebben:
    1. Er zit een beschadiging in het glas, de deksel of de weckring. Vrij snel na het wecken zal het deksel los liggen. Je kunt de inhoud dezelfde dag wel opeten, maar natuurlijk niet bewaren.
    2. Als er geen beschadiging is, is de oorzaak het inmaakgoed. Of de temperatuur was te laag, of een te korte verhittingstijd waardoor niet alle micro-organismen zijn gedood. Het glas zal na enkele dagen of weken opengaan door de gistgassen die het deksel omhoog duwen. Dit is ook de reden dat de klemmen niet op het inmaakglas moeten blijven zitten (of waarom je geen inmaakglazen met een vaste klembeugelsluiting moet gebruiken of schroefdeksels), je kunt nu controleren of de inhoud op de juiste manier is ingemaakt. Als het deksel los ligt is dit dus een waarschuwingssignaal!
    De 20 weksuccesregels.
    1. Controleer je glazen en deksels op beschadigingen (voelen met je vinger over de rand).
    2. Werk zo schoon mogelijk, glazen goed afwassen, met soda omspoelen hoeft niet.
    3. Controleer ook de weckringen. Eventuele scheuren ontdek je het beste als je ring een beetje uit elkaar trekt.
    4. Kook de wekringen 2-3 minuten uit. Laat ze tot gebruik in het water liggen.
    5. Zet de glazen tijdens het vullen met warm inmaakgoed op een vochtige doek zodat ze niet kapot gaan.
    6. Vul de glazen niet hoger dan 2 cm onder de rand. (appelmoes 4 cm)
    7. Los, als je een suikeroplossing toevoegd, altijd de suiker eerst op in water.
    8. Na het vullen de glasrand zorgvuldig schoonvegen.
    9. Leg de wekring nat op het glas.
    10. Let erop dat de weckring tijdens het plaatsen van de klem niet verschuift.
    11. Zet de glazen in de ketel op een rooster of handdoek. Let erop dat ze niet te vast tegen elkaar aangedrukt worden.
    12. Nadat de inmaakglazen in de ketel staan, zoveel water erbij doen dat ze tot 3/4 van hun hoogte onderstaan. Bij de nieuwe modellen, die dus stapelbaar zijn, tot 3/4 hoogte van het bovenste glas.
    13. Zorg dat de temperatuur van het water bij het begin gelijk is als de inhoud van de glazen. Glazen met koude inhoud dus met koud water opzetten.
    14. Controleer of je thermometer in kokend water 100 graden aangeeft.
    15. De juiste plaats om de temperatuur te meten is in het midden van de weckketel.
    16. De in de recepten vermelde inmaaktemperatuur begint als het water de voorgeschreven temperatuur heeft.
    17. De inmaakglazen na de wektijd uit de ketel nemen (dus niet in het water laten afkoelen omdat dan de verhittingsduur wordt verlengd), en op een tochtvrije plek laten afkoelen.
    18. Haal de klemmen er pas af als de inhoud volledig is afgekoeld.
    19. Bewaar je ingemaakte glazen vorstvrij en stel ze niet bloot aan direkt zonlicht.
    20. Open de glazen door aan het lipje te trekken.












Wekken / Aardappels

Aardappels wekken


Klinkt zinloos hè? Aardappels zijn immers prima te bewaren in een donkere, koele kelder of schuur. Toch vind ik het erg handig om een aantal wekglazen met deze aardappels te hebben. Soms lopen geplande voorbereidingen voor het (avond)eten in de war, soms is er plots een mee-eter en soms lust iedereen dat wat de pot schaft behalve één persoon. Dan zijn opgebakken aardappels zo gemaakt want deze inhoud is al gaar. 
Je gebruikt vastkokende aardappels, ze worden 10-15 minuten voorgekookt in licht gezouten water en na afkoelen in de glazen gedaan. Overgieten met vers gekookt water met iets zout en 90 minuten geweckt bij 100 graden. Dat is erg lang, vooral als je maar 1 pot maakt. Zelf heb ik een wekketel waar 8 glazen gelijk in kunnen dus dan valt de kooktijd per glas wel mee.
Als je wilt kun je de aardappels ook met schil inmaken.


Wekken / Appeltjes

Appeltjes wekken


Nu de pruimen allemaal verwerkt zijn, staan we voor een nieuwe uitdaging: appels, en daar kun je zo veel meer mee doen dan ze uit het vuistje opeten. 
Eerst een paar porties wekken, 30 minuten bij 90 graden is voldoende.
Ook hier geldt weer dat je de temperatuur in de gaten moet houden omdat je anders appelmoes krijgt.
En ja, appelmoes maak je ook 30 minuten bij 90 graden in.

Naturel; de stukjes in het glas doen en er iets afgekoeld gekookt water met een beetje suiker overgieten. De hoeveelheid suiker hangt af van de smaak van de appels en de eindbestemming.



Appeltjes met kaneel en rozijnen. In plaats van kaneelpoeder kun je ook een kaneelstokje in het glas leggen. 


Een aantal appeltjes werden gebruikt voor de appelgelei. Je kookt de in stukken gesneden appels met een beetje water, de schil en het klokhuis kunnen gewoon meekoken. Dan laat je de brij uitlekken door een doek (uitknijpen mag maar is erg heet), en het opgevangen sap kook je weer op met suiker of geleisuiker. Ook hier ging een snufje kaneel door. 
Appelgelei is erg lekker op de boterham of pannenkoek maar probeer ook eens een eetlepel gelei opgelost in kokend water en gezoet met honing te drinken als je verkouden bent.


Van het appel-rozijnenmengsel kan je wat apart leggen, want je krijgt best trek van die lekkere appelgeur.
Het appel-rozijnenmengsel kan je gebruiken in de appelflappen, extra lekker gemaakt met een beetje custardpoeder op het velletje bladerdeeg.


Appelflappen smaken prima bij een kopje koffie. 


Wist je trouwens dat 
-de appel, gegeten met schil, laxerend is, terwijl hij zonder schil, geraspt en na 15 minuten pas gegeten met wat kaneel, juist stoppend is?
-appelpitten blauwzuur bevatten en bij grote hoeveelheden giftig zijn?
-er veel meer dan duizend verschillende appelrassen zijn?
-er heel veel spreuken en gezegden zijn met een appel?












Wekken / Bruine bonen

Bruine bonen wekken


Bonen wekken 
Je maakt ze zo:

-week de droge bonen een nacht
-kook de bonen gaar
-in een weckfles, zoveel als je nodig hebt
-ruim 1 uur rond de 100 graden wecken 

De kracht van peulvruchten ligt in hun vermogen het cholesterol in het bloed te verlagen, hartkwalen te bestrijden, de bloedsuikerspiegel te stabiliseren en zwaarlijvigheid, constipatie, diverticulose, hoge bloeddruk en diabetes type 2 tegen te gaan. Bovendien verminderen ze het risico op kanker.

Maar ja, die darmgassen hè?
De winderigheid die peulvruchten opwekken wordt veroorzaakt doordat de bacteriën de onverteerbare resten aanvallen die in de ingewanden achter blijven. 

Enkele tips om dit te verminderen:
*Eet regelmatig kleine hoeveelheden peulvructen. Het lichaam raakt eraan gewend en er zullen minder problemen zijn.        

*Laat de bonen weken voordat ze gekookt worden. Kook droge bonen eerst in wat water gedurende 2 tot 3 minuten, laat ze enkele uren of een nacht weken, ververs dan het water en kook ze gaar. Hierdoor komt een groot gedeelte van de onverteerbare koolhydraten vrij en zijn ze lichter verteerbaar. (al gaat er op deze manier wel wat vitamine verloren)



Wekken / Pompoenen

Pompoenen wekken


Hoewel je op een koele vorstvrije plaats pompoenen heel lang kunt bewaren is er toch een periode in het jaar dat je 'zonder zit'. Het ene op en het andere nog niet klaar. Heerlijk als je dan toch nog een paar wekpotten hebt voor de soep. Je kan ze maken in alle maten in, bv voor 2 borden of voor een dikke pan vol. En het is snel klaar. Je kookt de pompoenen en door de roerzeef of met de staafmixer er een egale massa van maken.
Je wekt ze dan 30 minuten bij 90 graden.


Wekken / Pruimen

Pruimen wekken


Alle soorten pruimen kunnen prima geweckt worden zolang ze nog niet te rijp zijn. Ze moeten nog sterk genoeg zijn om een afdruk van je vinger terug te duwen.
Je kunt ze zowel met velletje als zonder (zoals ik heb gedaan) inmaken. 
Het velletje laat heel makkelijk los als je ze heel even in kokend water legt. Laat je het velletje erom spoel de pruimen / mirabellen dan eerst even met een lichte soda oplossing voor je ze wast, want er zit een waslaagje om en dat kan een neerslag geven in je weckglas.
Kook een suikeroplossing van 400-500 gram suiker op 1 liter water en vul hiermee je glas. Goed afsluiten en 30 minuten wecken bij 90 graden. Gebruik in dit geval wel een thermometer, als het te heet wordt kunnen de pruimen knappen en heb je jam.


Wekken / Rode Bieten

Rode Bieten wekken


Voor 4 potten van een liter heb je ongeveer nodig:

20 gare rode bietjes, gekookt met 1 theelepel zout
125 gram suiker
7,5 dl water
3,75 dl wijnazijn
4 uitjes (of meer als je dat lekker vindt)
laurierblaadjes

De bietjes in blokjes of plakken snijden en in de glazen leggen.
Het water met de suiker aan de kook laten komen en de suiker volledig op laten lossen, eventueel afschuimen en de wijnazijn toevoegen. Alles af laten koelen. 
De uienringen op de bietjes leggen en een laurierblaadje erbij steken.
De glazen tot 1 cm onder de rand vullen met de azijn-water oplossing en sluiten met ring en klem.
Doe ze in de wekketel of grote pan en breng het water aan de kook. Laat ze 30 minuten zachtjes doorkoken en haal de glazen uit het water. De volgende dag mag je de klemmen verwijderen en controleren of het deksel vast zit.


Mogelijkheid 2:
Leg de in stukjes gesneden gare bietjes in een pan en overgiet ze met een suiker-azijn oplossing: 500 gram suiker op 1 liter azijn. Doe in een neteldoek (of koffiefilterzakje) een paar kruidnagels, enkele mosterdkorrels en een stukje hele gember. Het zakje dichtbinden (filterzakje dichtvouwen en sluiten met een paperclip) en het zakje een nacht mee laten trekken in de pan met bietjes. De volgende dag de bietjes in de glazen doen met de azijnoplossing maar zonder de kruiden. Per glas een laurierblad insteken en ook 30 minuten inmaken bij 100 graden.

Bietjes zijn erg gezond. We zouden ze eigenlijk veel vaker moeten eten. 
Klik HIER voor de 8 redenen om regelmatig rode bietjes te eten.




Wekken / Sperziebonen

Sperziebonen wekken


Bonen wekken.
Neem een grote weckketel waar bv acht weckglazen tegelijk in kunnen want ze moeten, nadat het water kookt, nog twee uur zachtjes doorkoken. 


Wel de boontjes eerst even een drietal minuten blancheren voordat ze in de glazen gaan. Dit is heel belangrijk. Overgiet ze dan met licht gezouten gekookt water en sluit ze met een ring en klem. Nadat de kooktijd verstreken is de boontjes uit het waterbad nemen en helemaal af laten koelen voordat je de klemmen eraf haalt.
We hebben verschillende soorten sperziebonen, dit zijn de gele boterboontjes.







Wekken / Stoofperen

Stoofperen wekken



De stoofpeertjes,
Je maakt eerst de peertjes klaar zoals je gewend bent, met kaneel en/of iets wat ze extra rood kleurt.  De gare peertjes in de glazen doen en het kookvocht er bij schenken. Afsluiten en 30 minuten wecken bij 100 graden.


Wekken / Tomaten

Tomaten wekken


Het wecken van tomaten is een ideale manier om het gehele jaar door te kunnen genieten van de opbrengst van je tuin (of gekochte aanbieding).
Zorg voor minsten een kilo tomaten om een wekfles van 1 liter te vullen.


Snij de tomaten in vieren en zet ze op met een klein bodempje water, dit om aanbranden te voorkomen.


Als de stukjes zacht zijn door een roerzeef wrijven of met de staafmixer fijn maken. Ik vind een zeef prettiger omdat alle velletjes erin achter blijven. 


De glazen vullen tot 2 cm onder de rand en met een ring en wekklem afsluiten. In een pan op een doek of rooster zetten. Zoveel water bijvullen dat ze net niet onderstaan. Langzaam verwarmen tot ongeveer 90 graden Celsius en deze temperatuur 30 minuten handhaven. De glazen na het kookproces uit het water nemen en aflaten koelen. Pas de volgende dag de klemmen verwijderen. 


Tijdens de verhitting ontstaat een overdruk waarbij warme lucht en stoom uit het inmaakglas worden gedrukt. Door het afkoelen nà het kookproces ontstaat er in het glas een onderdruk, de deksel zit, na het verwijderen van de klemmen, muurvast op het glas. Dit is ook je controle of het wekken goed is gelukt. Als de deksel los is direct na het wekken kan dit komen door een beschadigde glasrand of een wekring die niet goed (meer) past. Als de deksel los gaat na enkele dagen of weken komt dit doordat niet alle bacteriën zij gedood in het voedsel in het glas. Deze bacteriën gaan gassen produceren  waardoor er zoveel druk van binnenuit komt dat het deksel los op het glas gaat liggen. Dit is dus een waarschuwingssignaal: NIET ETEN.
Als alles goed gaat (wat meestal het geval is) dan kan je de weckfles jaren en jaren bewaren. Ik heb weckglazen gezien van minstens 50 jaar oud en de inhoud zag er nog fris en fruitig uit (alhoewel ik eerlijk moet bekennen dat ik niet stond te springen om het op te eten).










Wekken / Wortels

Wortels wekken


Worteltjes


Je moet ze eerst 5 minuten voorkoken en dan in de glazen doen. Overgieten met licht gezouten water en, afhankelijk van de dikte van de wortels, heel of in stukken, 90-120 minuten inmaken bij 100 graden.