Hooikoorts / Vlierbes

Hooikoorts

Kruiden ter vermindering Hooikoorts. 

Vlier

Inwendig gebruik:
longaandoeningen, slijmvliesontsteking, hooikoorts, reuma.
Uitwendig gebruik:
mondwater, kloofjes, zweren, winterhanden.
Voorzorgsmaatregel: 
niet tijdens zwangerschap.

Vlierbloesem is voor vele toepassingen te gebruiken. Men heeft de bloemen zomaar voor het plukken, een fikse wandeling levert ons zeker een rijke buit op, dit van mei tot juni. 

Vlierbloesemthee kan je heel gemakkelijk zelf maken. Pluk 4 bloemschermen op een veilige plek. Doe er nog wat citroenverbenablaadjes en 3 kruidnageltjes bij. Overgiet met kokend water en laat niet langer dan 5 minuutjes trekken. Deze thee is niet alleen lekker, maar zorgt ook voor een goede bloedcirculatie. Als je een kouwelijk type bent, zal deze thee je lekker verwarmen.
Thee van vlierbloesems, duizendblad en munt helpt een handje tegen griep.
Vlierbloesemthee is ook goed tegen slijmvliesontsteking in de bronchiën en bovenste luchtwegen. Hooikoortspatiënten zouden baat vinden bij een kopje niet zo lekker geurende, maar wel zalig smakende vlierbloesemthee. Het spreekt vanzelf dat je naar de dokter moet, als het om ernstige kwalen gaat.

Tip: Pluk je vlierbloesems op een onbezoedelde plek. Je mag ze niet wassen, want ze drogen niet goed en worden dan bruin. Je kan de bloesems op een donkere, warme, luchtige plek drogen. Leg ze niet te dik op elkaar, want dan schimmelen ze. En als je geen vlierstruik in je tuin of omgeving hebt, geen nood. Gedroogde vlierbloesems zijn te koop in een natuurvoedingswinkel. 

Werkzame stoffen:
In de bloemen zitten etherische olie, zweetafdrijvende glycosiden, flavonoïden en een slijmstof als belangrijkste bestanddelen.
In bladeren en schors werd een blauwzuur-vormende glycoside gevonden.
Ook de onrijpe vruchten zouden deze stof bevatten.

Genezende werkingen gebruik: 
Voorop staat het gebruik van Vlierthee als middel om te zweten bij verkoudheid met koorts en ook als voorbehoedsmiddel tegen griep en verkoudheden.
In dat geval wordt de thee minder sterk gezet en lauwwarm gedronken.
Bewezen is wel dat Vlierbloesem (en ook lindebloesem) op uitstekende wijze de lichaamseigen afweerkrachten mobiliseren.
Daarom zijn Vlierbloesems ook bestanddeel van kruidentheemengsels die verkoudheid bestrijden.
Ook tegen reuma gebruikt men wel Vlierbloesemthee, maar het succes is meestal matig.

Vlier als huismiddeltje:
Er zijn maar weinig geneeskrachtige planten zo populair als de vlier.
Ook als woonplaats van de huisgoden stond de vlier bij het volk in hoog aanzien.
Daarom is het geen toeval dat men de vlier vaak aantreft bij woningen, stallen of schuren.
Het spreekt vanzelf dat de vlier niet zo gauw werd gekapt; men zou dan de bescherming van de huisgoden kwijt zijn.
Reeds vanaf de Steentijd werd de vlier gebruikt.
De bessen speelden een belangrijke rol vanwege het sap dat een goed afvoerend middel is maar ook het moes van de vruchten gebruikte men tegen hoest en verkoudheid.
Van de bloesems zette men thee om zweten op te wekken en ook om infectieziektes mee te bestrijden.
In de volksgeneeskunst geldt de vlier bovendien nog als bloedreinigend middel bij huidaandoeningen en als middel tegen kwalijke lichaamsgeuren.
Bloesems, bladeren en schors worden gebruikt bij reuma en jicht.

Bijwerkingen:
Bij gebruik van de Vlierbloesems in de aangegeven dosering is er geen bijwerking te vrezen.

Kruiden ter vermindering van hooikoorts

Pollen (stuifmeel van sommige grassen), bomen en planten kunnen een overgevoeligheids reactie van het lichaam oproepen. Het kan zijn dat je tranende ogen, loopneus of een zere keel krijgt.
Omdat het stuifmeel in je ogen, neus en longen komt wordt het immuunsysteem gestimuleerd om histamine te produceren. Dit geeft een hypergevoelige reaktie. Er zijn zelfs mensen die dezelfde symtomen hebben als astmapatiënten.

Het is wel raadzaam om met de kruiden te beginnen in de maanden voorafgaand aan de lente.

• Echinacea 
  is een Amerikaanse plant waar je alles van kan gebruiken voor thee of een tonic.
  Eén kopje thee per dag vergroot het immuunsysteem tijdens het hooikoortsseizoen.
  Deze plant vergroot de cellen die histamine produceren en houdt het aantal witte bloedcellen op peil.
• Knoflook 
  bevat vitamine B, wat immuniteit verhoogt.
  Begin daarom minstens twee maanden vóór het hooikoortsseizoen met het toevoegen van knoflook aan het eten. Knoflook is ook schimmeldodend (schimmelsporen kunnen hooikoorts veroorzaken).
  Knoflook is een veelzijdige plant die je ook rauw kan eten.
• Ogentroost 
  wordt zowel gedroogd als vloeibaar gebruikt.
  Ogentroost vermindert slijmvliesontsteking en is ontstekingsremmend.
• Viltkruid 
  is ontstekkingsremmend en bloedstelpend en is daarom goed om de vervelende symptomen van hooikoorts te bestrijden.
  Het vermindert met name slijmvliesontsteking.
  Als thee te bereiden en dagelijks één kopje drinken.
• Kamille 
  kan de symptomen van hooikoorts verminderen.
  Het is zeer ontstekingsremmend en is ook geschikt voor kinderen.
  Eén kopje kamillethee per dag is voldoende.
  Kamille is ook heel goed te gebruiken als oogcompres tegen brandende en opgezwollen ogen.
  Voor een compres maak je slappe kamillethee.
  Laat de thee afkoelen.
  Doop een watje of een schoon doekje in de thee en leg dit voorzichtig op je oog.
  Gebruik voor elk oog een ander compres om infectie te vermijden.
• Brandnetel 
  versterkt het immuunsysteem ter voorbereiding op het hooikoortsseizoen.
  Je kan in de lente brandnetels kort koken en als groente eten wat weer helpt tegen brandende ogen en niesbuien. 
• Vlierbloesem 
  werkt bloedstelpend en droogt overtollig slijm op.
  Dagelijks gebruik van een aftreksel van vlierbloesem werkt preventief en helend bij hooikoorts.
• Weegbree
  Het sap of de tinctuur van de bladeren werken goed tegen hooikoorts.
  De bladeren zijn namelijk zeer ontstekingsremmend en de bloedstelpende eigenschap werkt uitdrogend op de slijmvliezen.
• Duivelsklauw 
  komt oorspronkelijk uit het zuiden van Afrika en ontleent zijn naam aan de houtachtige dopvruchten met weerhaken.
  De wortels worden gebruikt voor medicijnen omdat deze ontstekingsremmende en bloedstelpenden eigenschappen hebben.
  Dit geeft het kruid een belangrijke rol in de behandeling van hooikoorts.
  

Messen staalsoorten

Messen Staalsoorten en Informatie

Foto: Böker Solide Forrest Mes (D2 staal)

Staal

Vrijwel alle messen zijn gemaakt van staal. Echter, het ene stuk staal is het andere niet. Om de verschillen te kunnen begrijpen, volgt hier een stukje basiskennis over gereedschapsstaal.

Staal vs. IJzer

Staal is materiaal dat voor het grootste deel uit het chemisch element ijzer (Fe) bestaat. IJzer is de naam van een atoom, en staal dat uit 100% ijzer bestaat is niet geschikt voor dagelijkse toepassingen.
Gebruik dus nooit de term ijzer tenzij je het over een ijzer atoom hebt.

Gereedschapsstaal

Gereedschapsstaal is staal dat geschikt is om gereedschappen zoals messen, beitels en andere gereedschappen te maken.
Het belangrijkste element dat aan het staal wordt toegevoegd, is koolstof. Toevoeging van 1-2% koolstof maakt het mogelijk staal te harden.
Moet het gereedschapsstaal roestvast zijn, dan wordt zo'n 8-30% chroom aan het staal toegevoegd. Er wordt geen Nikkel gebruikt om gereedschapsstaal roestvast te maken, aangezien dat het harden van het staal belemmert.
Naast koolstof en eventueel chroom, worden soms nog andere elementen toegevoegd, om de kwaliteit van het staal op specifieke punten te verbeteren. De meest bekende elementen zijn Vanadium en Molybdeen. De invloed van deze elementen wordt in dit artikel niet beschreven, aangezien dit zeer complexe materie is.

Structuur

Zeer belangrijk om te weten is, dat alleen de samenstelling van een staalsoort niets zegt over de eigenschappen van het staal.
Staal bestaat uit namelijk ijzerkristallen, die in verschillende vormen kunnen voorkomen (met vormen bedoelen we de rangschikking van de atomen), en verschillende groottes kunnen hebben. Toevoegingen als koolstof kunnen zicht in de kristallen bevinden, of, in diverse vormen tussen de kristallen. Koolstof bijvoorbeeld kan als bolletjes of schijfjes tussen de kistallen zitten, maar kan zich ook binden aan de ijzeratomen (carbiden).
Hoe het staal is opgebouwd, hangt dus niet alleen af van de samenstelling, maar ook van de behandelingen die het staal ondergaan heeft. Denk hierbij aan warmte- en koudebehandelingen en smeden (=het vormgeven van staal in vaste vorm, d.m.v. vervorming).

Harden

Als je vloeibaar staal (met 1-2% koolstof) langzaam verwarmt, zullen de atomen zich bij verschillende tempraturen verschillend gaan rangschikken. Dit komt omdat de atomen bij toenemende temperatuur harder gaan trillen en steeds meer bewegingsruimte nodig hebben.
Boven zo'n 200 °C zijn de atomen in staat om een andere rangschikking aan te nemen. Beneden 200 °C is dit niet mogelijk, en is de structuur als het ware bevroren.
Tussen zo'n 200 °C en 700 °C, vormen zich vormen zich zgn. ferriet-kristallen (ferriet is een naam voor de rangschikking van de ijzer- en koolstofatomen, net als austeniet en martensiet)
Bij ferriet kristallen zitten de ijzeratomen dicht op elkaar en is er geen ruimte voor de koolstofatomen, tussen de ijzeratomen. Daarom zet de koolstof zich af aan de randen van de ferriet-kristallen.
Ferritisch staal is zacht en taai. Het wordt gebruikt als constructiestaal, maar is niet geschikt als gereedschapsstaal.
Boven 700 °C nemen de ijzeratomen een andere schikking aan. Er vormen zich austeniet-kristallen.
Bij austenietkristallen is er wel ruimte voor de koolstofatomen, tussen de ijzeratomen. Als je het staal enige tijd op een temperatuur boven 700 °C houdt, gaan de koolstofatomen zich van de randen van de kristallen verplaatsen naar de ruimte tussen de ijzeratomen, binnen in de kristallen.
Door het staal vanuit deze fase snel af te koelen tot beneden 200 °C (door bijvoorbeeld onderdompeling in water of olie), krijgen de koolstofatomen geen kans om de kristallen te verlaten. Omdat de koolstofatomen als het ware in de weg zitten, kunnen de ijzeratomen zich niet herschikken tot ferriet-kristallen. In plaats daarvan vormen zich martensiet kristallen.
In deze vorm is het staal aanzienlijk harder en praat men over gehard staal.

Dit verhaal klink misschien eenvoudig, maar er zijn veel parameters die het resultaat beïnvloeden. Denk hierbij aan: de structuur van het staal voor dat het gehard wordt, de exacte temperatuur, de tijdsduur van het verwarmen, de snelheid van het afkoelen, en de invloed van andere elementen, die bewust toegevoegd, of onbedoeld als verontreiniging in het staal zitten.

Ontlaten

Na dat een stuk staal gehard is, is het te bros om te gebruiken en zit het vol met inwendige spanningen. De methode om de brosheid en spanningen er uit te halen heet ontlaten.
Bij ontlaten wordt het staal gedurende een paar uur verwarmd tot zo'n 200-300 °C. Bij deze temperatuur herschikken de kristallen zich waardoor de inwendige spanningen en brosheid afnemen.
De tijdsduur is hierbij kritisch omdat het staal steeds zachter zal worden.

Hardheid

Hardheid is de weerstand van het staal tegen permanente vervorming, op microscopisch niveau.
De hardheid van staal wordt gemeten door een puntig voorwerp met een bepaalde kracht tegen het staal te drukken en de grootte van de afdruk op te meten.
De hardheid bij gereedschapsstaal wordt uitgedrukt in graden Rockwell C, vaak afgekort als HRC.

Hardheid van messenstaal

De onderstaande tabel geeft een globaal overzicht van de eigenschappen van messenstaal met verschillende hardheden.

• tot 52 HRC: Te zacht voor met maken van messen
• 52-54 HRC: Vrij zacht staal, redelijke kwaliteit
• 54-56 HRC: De hardheid van veel Franse koksmessen. Het staal is voldoende hard voor gebruik in de keuken, maar regelmatig gebruik van een aanzetstaal is nodig om het mes scherp te houden. Messen met deze hardheid zijn meestal makkelijk te slijpen.
• 56-58 HRC: Hardheid die bij professionele Duitse keukenmessen toegepast wordt. Messen met deze hardheid blijven voor gebruik in de keuken voldoende lang scherp, zijn nog net aan te zetten op een aanzetstaal en zijn nog redelijk makkelijk te slijpen.
• 58-60 HRC: Hardheid die je over het algemeen tegen komt bij de betere zakmessen zoals die van Spyderco, Cold Steel en Buck, en keukenmessen uit Japan, zoals die van Global. Deze messen blijven aanzienlijk langer scherp dan goedkopere messen, maar zijn al weer een stuk lastiger te slijpen.
• 60-62 HRC: Messen met deze hardheid blijven lang scherp, maar er is kans op brosheid en de messen zijn vaak moeilijk te slijpen. Met moderne staalsoorten zijn deze nadelen redelijk te onderdrukken, maar de kwaliteit is sterk afhankelijk van de kwaliteit van het gehele productieproces
• 63-66 HRC: Momenteel zijn er messen verkrijgbaar met hardheden tot 66 HRC (Twin Cermax van Zwilling J.A. Henckels). Dit zijn geen messen voor het merendeel van de gebruikers, maar meer voor een specifieke groep liefhebbers. Messen met een dergelijke hardheid hebben nadelen zoals brosheid met als gevolg het uitbreken van stukjes van het lemmet bij onzorgvuldig gebruik, en vaak een lage weerstand tegen corrosie. Na gebruik meteen schoonmaken dus.

 Roestvaste staalsoorten:

De eerste erg belangrijke opmerking is dat men bij deze legeringen spreekt van roestvast staal en niet van roestvrij. Onder invloed van lucht en vocht kunnen al deze metaalsoorten roesten, sommige alleen wat minder snel dan andere.Er zijn 5 belangrijke elementen in een roestvaste legering: koolstof, chroom, mangaan, molybdeen en vanadium. Elk element in de legering speelt een bepaalde rol.

Koolstof:

Dit is het belangrijkste element in een legering voor een mes. Het gedeelte koolstof in een legering bepaalt namelijk de hardheid ervan. Hoe hoger de hardheid van de legering, hoe langer het mes scherp blijft (Maar ook hoe sneller het roest!). Wat inhoudt dat je het mes minder snel hoeft te slijpen.

Chroom:

De aanwezigheid van dit element bepaalt hoe roestbestendig de legering is (pas vanaf 14% chroom mag men van "roestvrij" staal spreken).

Mangaan:

Verbetert de smeedbaarheid,de inharding van de legering en de bestandheid tegen slijten.

Molybdeen:

Maakt het metaal duurzamer en beter bestand tegen braampjes, veroorzaakt door snijden.

Vanadium:

Belangrijkste troef van dit element is dat het snijvlak minder snel bot wordt.

Hieronder heb ik de meest frequent gebruikte legeringen en staalsoorten uitgelegd, met telkens de specifieke voor- en nadelen ervan. Ook staat vermeld wat de juiste hardheid is bij deze staalsoort.

425 Modified

Dit is de staalsoort ontwikkeld en gebruikt door Buck Knives. Hier is het woord "modified"erg belangrijk, want Buck heeft er iets mee gedaan waardoor het alleen in de messen van Buck erg goed presteert. De kwaliteiten in de Buck messen zijn goede roestvastheid en een goede edgeholding. 56-58 HRC

440A/B/C

Legeringen die zich kenmerken door een uitermate grote roestvastheid. Vroeger erg veel gebruikt, maar nu een beetje voorbijgestreefd. Behalve voor messen die veel in contact komen met water en dan vooral zeewater. Vaak gebruikt in wat goedkopere messen. 440A/B:56-57 HRC, 440C:58-60 HRC.

AUS6/8

Een erg goede staalsoort die zich kenmerkt door de combinatie van voldoende roestvastheid, gemakkelijke slijpbaarheid, een hoge sterkte en een gematigde prijs. Daarom vaak gebruikt door de grote fabrieken en voor grote messen waarmee veel gehakt wordt. 57-59 HRC

AUS6M

Staalsoort die vooral wordt toegepast door CRKT. Goedkoop, maar blijft niet zo lang scherp. Door de lage hardheid van 55-56 HRC wel makkelijk te slijpen.

154CM/ATS34

Dit zijn gelijkwaardige staalsoorten waarin vooral het hoge gehalte koolstof opvalt (1.00-1.05). 154CM was de oorspronkelijke legering, waarna deze gekopieerd is in Japan (ATS34). Lemmetten uit deze legeringen behouden hun snijvlak erg lang en zijn erg sterk, maar zijn wel gevoeliger voor roest, duurder en ook moeilijker te slijpen door hun hoge hardheid (59-60HRC). Vaak zijn ze te koop met een beschermende coating tegen roest op het lemmet.

ATS55

Een verdere ontwikkeling van ATS34, momenteel alleen gebruikt door de Amerikaanse fabrikant Spyderco. Het grootste verschil is minder molybdeen en door de hoge prijs hiervan zijn messen uit ATS55 goedkoper dan die in ATS34/154CM. Toch biedt dit staal goede waar voor zijn geld. 59-60 HRC

VG10

Een van de steeds vaker gebruikte staalsoorten. Het combineert een hoog percentage koolstof met een hoog percentage molybdenium. Houdt zijn scherpte goed en is ook redelijk goed tegen roest bestand, nadeel is de hogere prijs. 60-62 HRC

CPM 420V/CPM440V/CPM3V

Dit zijn beide staalsoorten uit de zogenaamde poederstaalfamilie. Deze legeringen kenmerken zich door een erg fijne staalstructuur, waarbij men afhankelijk van het gebruiksdoel heel erg precies meer of minder elementen kan toevoegen. Ze bewaren hun scherpte erg lang. Van de vier soorten is CPM440V het best bestand tegen roest (17.5% chroom), beste hardheid 56-58 HRC. Is CPM420V het staal met de langste scherpte, maar minder roestbestand, 59-61 HRC. Ten slotte is CPM3V beter voor grote hakmessen door zijn grote sterkte (twee keer zo sterk als bijvoorbeeld 154CM), 59-61 HRC. Onlangs kregen deze staalsoorten een nieuwe naam:CPM440V werd S60V, CPM420V werd S90V en CPM3V werd ….

GIN1

staalsoort gebruikt door Spyderco in hun oudere modellen, maar erg goed roestvast en blijft ook lang scherp. 55-57 HRC

BG42

Een van de opkomende legeringen in de messenmarkt. Het staal bestond al langer, maar is in de vergetelheid geraakt. Dankzij de hernieuwde aandacht van Bob Loveless (de bekendste Amerikaanse messenmaker), gebruiken nu steeds meer messenmakers deze uitzonderlijk lang scherp blijvende en harde legering. Enige nadeel is de hoge prijs en het feit dat het slijpen langer duurt. 58-61 HRC

Niet roestvaste staalsoorten:

Deze groep bestaat uit koolstofstaalsoorten en gereedschapsstaalsoorten. De koolstofsoorten worden aangeduid met een vier- of vijfcijferig nummer (bv. 5160). Je kan de gereedschapsstaalsoorten herkennen aan herkennen aan de letter voor het cijfer, bv. O-1.

Maar omdat het onderscheid tussen deze twee staalsoorten niet van belang is, bespreek ik ze als een groep. Zij zijn niet roestvast, maar worden nog steeds veel toegepast. Het enige nadeel is dat ze dus sneller roesten. Maar daar staat tegenover dat ze goedkoper zijn en op alle andere vlakken net zo goed presteren.

1095

Dit is voor messen de "standaard"koolstofstaalsoort. Het is redelijk sterk en behoudt zijn scherpte voldoende lang. Het roest wel erg snel en daarom zie je dit staal meestal met een beschermende coating. 56-59 HRC
Variaties op deze staalsoort zijn Carbon-V van Cold Steel en IMFI van Busse Knives. Dit zijn beide kleine variaties op het vertrouwde 1095 staal, waarvan de prestaties wel uitzonderlijk goed zijn.

O-1

Erg populaire staalsoort bij echte messensmeders, een uitmuntende staalsoort die goedkoop is, lang scherp blijft en erg sterk is. 55-59 HRC

A-2

Een erg sterke staalsoort vooral gebruikt in grote vaste messen gemaakt door kleine messenmakers. 57-60 HRC.

D-2

Door het percentage chroom van 13, is deze staalsoort bijna roestvast. Het grootste voordeel is dat het een staalsoort is voor extreem gebruik, houdt erg lang zijn scherpte bij een hardheid van 59 HRC.

Titanium:
Sporadisch gebruikt als lemmetmateriaal voor ontmijningsmessen, maar door de lage hardheid (50 HRC) niet geschikt voor buitensporters. Als duikmes wel erg geschikt want titanium kan niet roesten.

Cobalt legeringen:
Op dit moment worden er drie verschillende cobaltlegeringen gebruikt als lemmetmateriaal. Stellite 6K, Dendritic Cobalt en Talonite. Messen gemaakt uit deze legeringen kunnen niet roesten en blijven, in tegenstelling tot titanium, erg lang scherp. Dit komt doordat ze samengesteld zijn uit zachte cobaltdeeltjes in een structuur van keiharde chroomdeeltjes. De zachte cobaltdeeltjes zijn te vergelijken met de chocolade van een Snicker, terwijl de chroomdeeltjes de harde pinda's zijn. De cobaltdeeltjes (49 HRC) geven sterkte en flexibiliteit, terwijl de chroomdeeltjes (91 HRC) de scherpte bewaren. Bij het slijpen verwijder je de zachte cobaltdeeltjes en leg je de harde chroomdeeltjes bloot. Als de scheerscherpte weg is, blijven er micro karteltjes over die door blijven gaan met snijden. Het grootste nadeel van deze materialen is de erg hoge prijs. Boven geldt dat een cobalt gelegeerd materiaal slecht bestand is tegen een natte omgeving omdat cobalt oplost in water.

Uitleg van de hardheid van metaal (HRC):
De hardheid van een metaal wordt uitgedrukt in HRC (in sommige catalogi ook wel RC of Rockwell), dit staat voor Hardness Rockwell C scale. De C scale is de schaal waarin messenlemmetten vallen. De hardheid van een mes wordt gemeten door een diamanten pin in het lemmet te duwen. Hoe ondieper de deuk, hoe harder het mes. Voor snijmessen varieert de hardheid tussen 56 en 61 HRC. Voor messen die vooral worden gebruikt om te kappen zijn lagere hardheden beter, omdat er zich dan minder snel bramen vormen, meestal rond de 55 HRC.
Het nut van een hogere hardheid is dat het lemmet langer scherp blijft, maar een te hard mes is weer te broos. Bij ATS34 is de optimale hardheid 59 HRC, minder hard verliest het zijn "edgeholding", harder en het snijvlak zal breken.
Dit is iets om rekening mee te houden als je een mes koopt, een goede staalsoort met een verkeerde hardheid presteert niet goed.

Andere eigenschappen

Hardheid is niet de enige eigenschap van staal. Andere mechanische eigenschappen zijn o.a., de treksterkte, taaiheid (slagvastheid), koudbrosheid.
Daarnaast is corrosiebestendigheid een belangrijke chemische eigenschap.
De hardheid alleen is dus niet zaligmakend.

Invloed op de prijs van een mes

Een mes van een goede, harde staalsoort, is aanzienlijk hoger dan die van eenzelfde mes gemaakt van een mindere staalsoort.
Het verschil in prijs zit maar voor een klein gedeelte in de kostprijs van het staal. Het is de bewerking van het staal die het grote prijsverschil veroorzaakt.
Het slijpen van de moderne harde staalsoorten zoals S90V, kost veel meer tijd en stelt hogere eisen aan de gebruikte materialen dan het slijpen van bijvoorbeeld 440C.
Ook is bij veel moderne staalsoorten het harden en ontlaten veel kritischer en moet het soms worden uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven.
De staalsoort heeft dus een belangrijke invloed op de prijs van een mes. Wil je een echt goed mes, dan moet je bereid zijn de prijs daarvoor te betalen. Je krijgt er echter wel een uitstekend stuk gereedschap voor terug

Bushbuddy / Bushcooker houtbrander

Bushbuddy / Bushcooker houtbrander

De Bushbuddy brander is met de hand gemaakt op kleine schaal door Fritz Handel in Canada. In tegenstelling tot sommige van de vele verkopers die er op het www zijn, heeft hij altijd tijd om beleeft te antwoorden op e-mails.

Ik heb sinds twee jaar een geweldige Bushcooker (dit is een variant van de Bushbuddy) bij Qvist in Zwolle gekocht en ik vind het een wonderlijk ding. Ik kan je zeggen, iedereen die hem in werking zag en het gehele proces aanschouwde van vuur maken tot je potje klaar, was diep onder de druk van die prachtige vlammen die uit de kleine gaatjes kwamen als teken dat de stoof goed op dreef is. 

Hoe ging dat?
Eerst natuurlijk wat berkebast bewerken, wat droog aanmaakgras en takjes / dennenappels (tijdens het lopen kan je natuurlijk ook al wat kleine takjes of bv dennenappels verzamelen) Klein beetje hiervan in de cooker, en dit dan aansteken en dan begint het.......

Door de opening "voer" je de bushcooker met kleine takjes en na een aantal minuten ontstaat het gasificatie-proces. Je ziet dan door de binnenste gaatjes vlammetjes komen; gassen die dan blijkbaar weer verbrandt worden. Heel interessant om eens te googlen op dit onderwerp. Maar even terug, je voert gewoon regelmatig kleine takjes in. Het is ongelofelijk dat die paar kleine takjes zulke vlammen met zich mee kunnen brengen.

Als je de Bushcooker flink voert, dan kunnen de vlammen tot boven het deksel van je kookpannetje uitkomen, maar de truc is om de cooker beter te leren kennen. Na een aantal keren weet je precies wanneer je hoeveel hout moet voeren. Je kunt zelfs de hoogte van de vlammetjes reguleren door bijvoorbeeld even niets te voeren. Onderin de cooker is een prachtig mooi gloeiend oranje koolbergje en dat is prima geschikt, als het vuur uit is, om je eten of water warm te houden.

Nu komt de volgende verontwaardiging van velen:
Heb inmiddels de maaltijd genuttigd, ben 15 minuten verder. Pak een paar kleine droge takjes, leg die in de stoof en ga vervolgens blazen. Binnen een paar seconden heb ik weer een vuurtje en kan ik met het overige hout van die 2 handjes van toen nog even 2 mokken koffie zetten.

Een half uur tot uur later is het enige wat overgebleven is in de cooker een klein laagje wit/grijs as. Dit wonderapparaatje verbrandt echt 100% van dat superkleine beetje hout.

Ik gebruik hem ook regelmatig 's avond in het donker als een minivuurkorfje: gewoon hypnotiserend om naar het vuur te kijken en het vuur aan te houden. 

Ik ben echt een buschraft liefhebber en dit is een klein wondertje dat gebruikt maakt van de eigenschappen van moeder natuur. Als ik ga wandelen betekent dit: mijn rugzak pakken, Bushcooker erin........Zo'n houtstoof brengt mij dichter bij de natuur dan zo'n gas- of benzinebrandertje. 

De Bushcooker kan je als je reist gewoon mee nemen in het vliegtuig.

Een benzine brander daar aan tegen mag je officieel niet mee nemen in het vliegtuig, doe je dat toch dan bestaat de kans als je op plaats van bestemming bent en je rugzak van de lopende band pakt, dat de douane je benzine brander uit je rugzak heeft gehaald. (en deze krijg je dan echt niet meer terug het enigste wat je eventueel kan krijgen is een boete wegens vervoer gevaarlijke stoffen, ondanks dat je de benzine fles leeg vervoerd) Gas flesjes mag je overginds ook niet mee nemen in het vliegtuig in je bagage.

De Bushcooker en Bushbuddy zijn Super licht in gewicht (145 gram) en past precies in een titanium SNOW PEAK TREK 900 pannetje. En voor diegenen die toch noodbrandstof mee willen nemen. Je hebt een ALCOHOL BRANDERTJE op spiritus dat in de bushcooker past. Neem ik altijd mee, samen met een klein plastic flesje met brandstof voor 3 maaltijden + koffie.

Foto: Bushbuddy & Snow Peak Trek 900

De Bushbuddy is voor mij de meest geniale brander ooit, en elke stuiver die ze kost haar geld waard. ik heb ondertussen honderden keren in de wildernis met de Bushcooker gekookt en nog nooit problemen gehad. geen bewegende delen die stuk kunnen gaan. Altijd in de brand te krijgen ook als je hout nat is. (WATTEN BOLLETJES met VASELINE !!! als je hout echt nat is, om je vuurtje te starten). Je bent als je aan het wandelen bent nooit zonder brandstof. Koop er titanium SNOW PEAK TREK 900 pannetje bij waar ze in past. (Daar past zowel de Bushbuddy of de Bushcooker precies in.) Wil je koken voor twee personen, koop dan een Snow Peak Trek 1400 pannetje.

Conclusie: de Bushcooker sluit naadloos aan op mijn Bushcraft passie. Ik zeg: DOEN !

Bekijk HIER een interview met Fritz (bedenker en maker van de Bushbuddy) en bekijk vele foto's.

De Bushbuddy is onder andere te koop bij: (klik hier) De Countrystore  

De Bushcooker is te koop bij:(KLIK HIER) Qvist

De Snow Peak trek 900 & De Snow Peak trek 1400 is onder andere te koop bij: (KLIK HIER) Qvist

Film: De Bushbuddy

Film: De Bushbuddy

Kruiden / Lippenbalsem

Lippenbalsem

Omdat je lippen maar een heel dun laagje huid hebben, zijn ze erg gevoelig en kunnen, zeker met het straks nog kouder wordende weer, wel wat extra verzorging gebruiken.

Deze lippenbalsem is hiervoor heel geschikt, het is zowel voedend als beschermend, en omdat de basis  cacaoboter is, krijg je ook geen 'gewenningsverschijnselen' zoals bij enkele commerciële merken soms wel het geval is.

Je hebt nodig:

• 5 gram bijenwas (cera flava)
• 2 gram walschot
• 3 gram cacaoboter
• 10 cc amandelolie
  
  
  
  
  
  Doe deze ingrediënten bij elkaar in een schaaltje in een pannetje met water (au bain-Marie) en laat het langzaam smelten.
  
  
  
  
  
  Als het één egale massa is geworden, moet je even op een schoteltje na afkoelen de dikte controleren. Voeg indien nodig wat amandelolie of wat bijenwas toe. Daarna kun je het in een hulsje gieten of in een klein potje / blikje doen. Met deze hoeveelheid kun je ongeveer 3 hulsjes vullen. Natuurlijk kun je ook lege gebruikte hulzen nemen. Al na een half uurtje opstijven is de balsem klaar voor gebruik.
  
  
  Op Internet zijn nog veel meer recepten voor lippenbalsem te vinden. In sommige recepten worden ook etherische oliën gebruik, zelf vind ik dat niet prettig op m'n lippen.
  
  
  De ingrediënten kun je o.a. HIER bestellen. Sommige mensen 'hikken' tegen de aanschaf van zoveel verschillende stoffen aan, begrijpelijk, maar meestal zijn de ingrediënten zeer lang houdbaar en kun je ze voor verschillende recepten gebruiken. Misschien is het ook een idee om het met een groepje te gaan doen en zo de kosten te delen?
  
  
  
  
  
  
  
  

Kruiden / Fenegriekthee

Fenegriekthee voor de vrouw

De fraaie latijnse naam van fenegriek, Trigonella foenum graecum, verwijst zowel naar de vorm van het zaad, tri = drie en het zaad is, met een beetje fantasie, inderdaad driehoekig.......................,

....................als ook naar de typische hooigeur van het zaad.

Hoewel fenegriek talrijke toepassingen heeft in de voeding, b.v. in kaas, is het gebruik als thee vrij onbekend.
En dat is jammer want vooral wij vrouwen zouden het wat vaker kunnen drinken. Wat kan fenegriek voor ons doen? Een kleine greep uit het assortiment.

Heb je soms last van PMS (premenstrueel syndroom) ? Fenegriek kan deze symptomen verminderen, het is een natuurlijk fyto-oestrogeen.
Een onregelmatige menstruatie? Door deze thee te drinken kan de menstruatie regelmatiger worden.
In de overgang? Fenegriek helpt tegen opvliegers, nachtzweten, vaginale droogte en de zo bekende stemmingswisselingen.
Ook als je te weinig moedermelk hebt kan het drinken van deze thee helpen, het is nl. zogdrijvend. Volgens sommige bronnen zou er zelfs een toename mogelijk zijn van 500% maar dat lijkt me toch echt een fabeltje.
(mocht je dit wel waarnemen laat je het me dan even weten?)

Wil je fenegriekthee gaan drinken om bovenstaande redenen overgiet dan 1 flinke theelepel van het zaad met 1 kop kokend water en laat dit, afgedekt, ongeveer 10 minuten trekken. Drink 3 maal daags een kopje gedurende een zestal weken, dan een poosje wachten en eventueel herhalen.
Als je de thee wilt gaan drinken om meer moedermelk te kunnen geven zou ik niet direct 3 kopjes per dag drinken. Begin met één kopje en kijk wat er gebeurt. Lust de baby de melk nog wel? Hoe voel je je er zelf bij?
Af en toe eens een kopje kan natuurlijk ook want het is best lekker. De zaadjes uit de thee kunnen ook gegeten worden maar smaken wat bitter. En krijg je je glas niet leeg, gebruik dan de afgekoelde thee als huidlotion, gorgelmiddel bij aften of geef het aan de kamerplanten.

En pas op!!!
Omdat fenegriek een natuurlijk fyto-oestrogeen is, is het wel raadzaam om een goed voorbehoedmiddel te gebruiken :-0

Vindt je de smaak van fenegriek absoluut niet lekker maar wil je toch gebruik maken van deze goede eigenschappen stap dan over op fenegriekcapsules. Gooi de zaadjes die je nog over hebt ook niet weg maar gebruik ze als kiemgroente. Na 3 à 5 dagen zijn ze klaar om te eten en hebben dan een lichte kerriesmaak.
Of voeg wat zaden toe aan je zelfgemaakte erwtensoep.

Wanneer moet je géén fenegriek gaan gebruiken?
Als je zwanger bent, fenegriek stimuleert de baarmoeder, culinair gebruik is echter geen bezwaar.
Door de fyto-oestrogenen liever ook niet gebruiken bij hormoonafhankelijke aandoeningen.
Stop ook met het gebruik als je geopereerd moet worden of bij een tandheelkundige ingreep. Fenegriek heeft een iets bloedverdunnend effect.

Kruiden / Pepermunt

Verse pepermuntthee

Voor een kopje thee pluk je het bovenste topje van een niet bloeiend takje.

In een kopje doen en schenk er dan kokend water op. Voor nog meer smaak kun je het ook eerst in stukjes snijden. Afdekken met een schoteltje zodat de geneeskrachtige etherische olie niet vervliegt en ongeveer tien minuten laten trekken.

Zo gedronken, of gezoet met honing, heb je niet alleen een lekker kopje thee maar ook een hulpje bij maag- en darmklachten. Denk daarbij aan winderigheid en krampen, of een opgezet gevoel na de maaltijd. Ook bij (zwangerschaps) misselijkheid kan het helpen.
Drink het niet te laat op de dag, want pepermuntthee houdt een mens wakker. Bovendien remt het de melkproductie (soms niet handig) en door de baarmoederstimulerende werking moet je het ook tijdens de zwangerschap met mate gebruiken.
Bij zonnebrand kan er een kompres op van sterke koude pepermuntthee, dit verkoeld. Je kan ook een stoombad maken van munt, dit stimuleert de bloedsomloop, lost overtollige talgafscheiding op, reinigt de poriën en versterkt de droge huid.

Meer informatie over het zetten van kruidenthee staat HIER.

Kruiden / Hop

Hopkussentje

Het gebruik van hop als (in)slaaphulp is al heel lang bekend. Al in de 9e eeuw werd hop verbouwd door Duitse monniken die de slaapbevorderende en kalmerende werking ervan kenden. Sinds de Middeleeuwen is de hop echter vooral bekend als belangrijke grondstof bij de bereiding van bier. De hop werd tot 1950 met de hand geplukt, een vervelende klus waar de plukkers slaperig van werden, ze mochten en konden dan ook niet te lang achter elkaar door werken.

Tegenwoordig gebeurd de pluk machinaal, meer dan 50.000 ton wordt gebruikt in de brouwindustrie. Het geeft bier zijn karakteristieke smaak maar maakt de bierdrinker dus ook loom en slaperig. 

Om zelf te profiteren van deze slaapverwekkende eigenschap, naai je een klein kussentje en stopt daar wat hopbellen in. Dit kussentje stop je in de sloop bij het hoofdkussen in en door de lichaamswarmte komen de etherische olieën vrij en kun je heerlijk slapen. Het is ook heel prettig voor zenuwachtige en onrustige kinderen, maar mensen die niet kunnen slapen ten gevolge van een depressie kunnen beter andere middelen gebruiken, hop kan deze symptomen juist versterken. Als je de geur minder aangenaam vindt, het is nogal doordringend, dan kun je er ook nog een handvol lavendelbloemen bij doen. Eenvoudiger kan het niet zou je zeggen maar je moet dan wel de beschikking hebben over verse gedroogde hop want al na 6 maanden is de werking gehalveerd. Hop verliest namelijk heel snel haar activiteit.

Er zijn nog wel plaatsen in Nederland waar de hop in het wild groeit.

Als je er voor kiest om zelf een hopplant te houden moet je wel een vrouwelijke plant nemen. Alleen hieraan verschijnen de geneeskrachtige bellen. Je oogst de bellen in augustus-september, als ze nog mooi groen zijn. 

Omdat bevruchte hopbellen harde, vetrijke zaadjes bevatten die nadelig werken op de schuimvorming van het bier, worden mannelijke planten binnen 5 kilometer van een hopveld geweerd. Het is in België zelfs bij de wet verboden om een mannelijke hopplant te hebben.

Tja, daar zou je als vrouwelijke hopplant toch ook slaperig van worden................

Kruiden / Griep met koorts

Griep met Koorts

Koorts is eigenlijk een positief teken, je afweersysteem is intact. Het is een effectieve afweerreactie van je lichaam. Door de lichaamsverhoging worden de virussen en bacteriën gedood en het genezingsproces kan beginnen. Het is daarom ook niet verstandig om de koorts direct te onderdrukken.
Alleen wanneer iemand gaat ijlen en verward is, of als de temperatuur heel snel stijgt en de hartslag nauwelijks sneller gaat of andersom is er reden tot ongerustheid. En stijgt de koorts boven de 40 graden dan kun je beter ook de huisarts consulteren.
Wat kun je nu zelf doen bij een te hoog oplopende koorts.......



KUITOMSLAG

Dit is een oude methode om de koorts te verlagen waarbij de zelfgenezende kracht van het lichaam niet gehinderd wordt.
Neem twee (linnen) doeken en bevochtig ze met koel water en wikkel ze om de kuiten, van de enkel tot de knie.
Om de doeken te isoleren doe je er een droge doek over heen.
Na een kwartiertje is de omslag droog en dient dan vernieuwd te worden.
Belangrijk: De kuitomslag altijd om beide benen aanbrengen, anders krijg je een onevenwichtigheid in de bloedsomloop.
Breng alleen een kuitomslag aan als de voeten wam zijn, nooit koud water gebruiken op koude lichaamsdelen.


AZIJNSOKKEN

Een iets simpeler uitvoering van de kuitomslag is de azijnsok.
Neem 1/3 deel (appel)azijn en 2/3 deel water en leg hier twee katoenen sokken in. Goed uitwringen en aantrekken, hier overheen
wollen sokken doen en onder de dekens gaan.
Zodra de sokken droog zijn of niet meer verkoelend werken, uittrekken en vernieuwen.


DRINKEN BIJ KOORTS

Bij koorts is het belangrijk dat er genoeg gedronken wordt. Immers, je lever en je nieren moeten op hoge snelheid werken om alle gifstoffen af te kunnen voeren.
Kies voor een kruidenthee als kamille of vlierbloesem.
Ook tomatensap, wortelsap, vlierbessensap en bosbessensap zijn een goede keuze.
Voeg aan wortelsap wel een paar druppeltjes olie toe, (het vitamine A in wortelsap is oplosbaar in vet en caroteen wordt zo beter opgenomen), al heeft dat bij koorts natuurlijk niet de eerste prioriteit.

SCHLENZBAD


In sommige gevallen heeft iemand met duidelijke griepsymptomen geen verhoging. Eigenlijk is dat dan jammer want daardoor kan ook het afweersysteem minder goed functioneren. In zo'n geval kun je proberen om de lichaamstemperatuur kunstmatig wat te verhogen. Dit kan met behulp van een Schlenzbad.
Je neemt daarvoor een bad, de temperatuur van het badwater is tussen de 36 en 37 graden. Je voegt steeds heet water bij totdat de watertemperatuur ongeveer 40 graden is. Dit verhogen van de watertemperatuur moet in ongeveer 30 minuten tot maximaal een uur gerealiseerd zijn.
Door de langzame opwarming van de watertemperatuur treedt er ook een langzame stijging van de lichaamstemperatuur op. Je hebt dus eigenlijk een milde koortsaanval.
Je kan zo'n bad nog wat 'extra's' geven door er iets van tijmextract of bergdennenolie aan toe te voegen.
Na het bad droog je je niet af maar je gaat direct onder de wol om nog wat verder te transpireren.

Let op: voor mensen met hart- en vaatstoornissen is zo'n Schlenzbad echter te belastend.